Trong những năm gần đây, Sở Tài chính Bắc Kạn đã đẩy mạnh triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) phục vụ đắc lực trong chỉ đạo điều hành, công tác chuyên môn, công tác cải cách hành chính và đã từng bước xây dựng các cơ sở dữ liệu chuyên ngành tạo sự chuyển biến trong việc xây dưng chính quyền điện tử, chuyển đổi số với những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, Chuyển đổi số mở ra vô vàn các cơ hội nhưng cũng không ít rủi ro và thách thức đối với đội ngũ công chức tỉnh Bắc Kạn nói chung và công chức của Sở Tài chính Bắc Kạn nói riêng, có thể kể ra những thách thức dễ gặp phải như sau:
(1) Cách nhìn nhận của lãnh đạo và công chức
Để quá trình chuyển đổi số thành công thì Ban lãnh đạo và đội ngũ công chức tham mưu là những người trước đi tiên phong cần phải hiểu rõ về chuyển đổi số gắn với ngành, lĩnh vực và quyết tâm thực hiện. Nhiều đơn vị thường vấp phải phản kháng, có nhiều ý kiến trái chiều do không có sự nhận thức đúng đắn, thiếu sự đồng thuận trong việc tổ chức triển khai thực hiện chuyển đổi số khiến rủi ro có thể gia tăng, cản trở quá trình chuyển đổi số. Đã có nhiều lãnh đạo của các đơn vị với tư tưởng sợ thất bại, ngại tiếp cận cái mới, công nghệ mới, ngại bước ra khỏi vùng an toàn của mình, do đó mà việc triển khai chiến lược chuyển đổi số trở nên chông chênh và gian nan hơn. Bên cạnh đó, nhân sự trong tổ chức – người trực tiếp thực hiện cần nhận biết được tầm quan trọng của chuyển đổi số. Có nhiều lý do khiến nhân sự vô cảm không tham gia, không ủng hộ, hoặc thậm chí gây khó khăn cho sự án chuyển đổi số. Nhiều người không hiểu rõ về chuyển đổi số và cho rằng nó không đem lại lợi ích gì cho họ, chỉ làm cho họ thêm nhiều việc, thêm giắc dối, làm theo cách cũ vẫn ổn nhất và làm một cách hời hợt, bảo đâu làm đó, không tự mình nghiên cứu, học hỏi.
(2) Kế hoạch, mục tiêu không rõ ràng, đúng đắn
Trước khi bắt đầu thực hiện chiến dịch chuyển đổi số, điều quan trọng nhất là phải xác định mục tiêu đúng đắn, rõ ràng. Một mục tiêu đúng đắn và rõ ràng sẽ giúp cho việc tổ chức, thực hiện đạt được kết quả như mong đợi.
Các mục tiêu và hành động rõ ràng trong ngắn hạn cũng cần được thiết lập để công chức từng bước hiện thực hoá mục tiêu đó. Cuối cùng, quan trọng nhất là sáu tháng hoặc 1 năm đơn vị phải sơ kết, tổng kết để đánh giá, rút kinh nghiệm kết quả đạt hoặc chưa làm được so với mục tiêu đã đặt ra.
(3) Lựa chọn sai đối tác, đối tác thiếu năng lực
Đã có không ít cơ quan, đơn vị không thận trọng hay quá tin tưởng vào những lời hứa của đối tác hay vì một mục đích, lợi ích nào đó mà đã đồng ý lựa chọn đối tác không có đủ năng lực (năng lực về công nghệ, kỹ thuật) dẫn đến việc triển khai các ứng dụng không đạt được mục đích như mọng đợi, mất thời gian và kinh phí.
(4) Triển khai bài toán ngược
Đã có nhiều cơ quan, đơn vị triển khai các ứng dụng CNTT để phục vụ công tác chuyển đổi số nghe theo lời tư vấn, giới thiệu của các doanh nghiệp CNTT triển khai các ứng dụng thương mại trong khi các ứng dụng đó tính hiệu quả ứng dụng thấp, hầu như không phục vụ được gì cho công tác chuyên môn và công tác chỉ đạo điều hành, làm ngược với quy trình xây dựng một phần mềm, một ứng dụng CNTT. Do vậy, tất cả các ứng dụng CNTT phục vụ chuyển đổi số cần phải thực hiện theo bài toán suôi, tức là phải ra được mục đích và các yêu cầu cho đối tác thực hiện và khi mục đích rõ ràng, nhiều yêu cầu khắt khe thì ứng dụng đó mới đạt được mục đích, tính ứng dụng cao trong thực tiễn.
(5) Các ứng dụng CNTT, CSDL thiếu chia sẻ, kết nối
Việc đầu tư xây dựng các ứng dụng CNTT, cơ sở dữ liệu để đáp ứng tốt nhu cầu của công tác chuyên môn, nhu cầu của công tác quản lý, chỉ đạo điều hành là một vấn đề thành công của đơn vị, của nhà lãnh đạo ra quyết định trong quá trình chuyển đổi số hiện nay. Song, chủ yếu vì để ý giải quyết bài toán chuyên môn mà nhà đầu tư lãng quên đi hay không để ý đến việc các ứng dụng CNTT, cơ sở dữ liệu phải đáp ứng nhu cầu chia sẻ và kết nối (yếu tố, yêu cầu bắt buộc trong thẩm tra báo cáo kỹ thuật). Đôi khi trong hồ sơ báo cáo kỹ thuật vẫn đảm bảo yếu tố này, song trên thực tế lại chưa thực hiện được.
(6) Kinh phí triển khai hạn hẹp, không bố trí được kinh phí:
Đầu tư về công nghệ là một khoản đầu tư không hề nhỏ, bao gồm cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, các giải pháp kỹ thuật. Ngân sách hạn chế là tình trạng chung của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh, là thách thức vô cùng lớn, nó làm chậm quá trình ra quyết định và buộc các nhà lãnh đạo phải cân nhắc, ưu tiên lựu chọn những nội dung cần thiết, cấp bách, có khả năng ứng dụng cao, sức lan tỏa lớn trong thực tiễn công tác chuyên môn và công tác chỉ đạo điều hành.
Có thể nói rằng, sáu yếu tố trên là những yếu tố được cho rằng là những thách thức mà các nhà lãnh đạo, công chức các cơ quan đơn vị trên địa bàn tỉnh thường dễ mắc phải, nếu không có được những hiểu biết đầy đủ, nhận thức đúng đắn. Những tham mưu sai lệnh kèm những quyết định không chuẩn xác dẫn đến làm chậm quá trình chuyển đổi số của mỗi cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh hiện nay./.
BTV
Phạm Văn Tới
